کد مطلب:3442 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:19

گنجینه پرسمان » اجتماعي و فرهنگي

چگونه ميتوان گذشتة سياه و خراب خود را از ياد برد و به آينده اميدوار بود؟

خداوند رحمان در قرآن كريم به پيامبرش ميگويد: به بندگاني كه بر خويش ستم و زياده روي كردهاند، بگويد: لاَتَقْنَطُوا مِن رَّحْمَةِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِيعًا إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِيمُ;(زمر،53)از رحمت خداوند نااميد نشويد; خداوند همة گناهان را ميآمرزد به درستي كه او آمرزندة مهربان است.

وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبَادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّ ?‹َاتِ وَ يَعْلَمُ مَا تَفْعَلُونَ;(شوري،25) و اوست كسي كه توبه را از بندگان خود ميپذيرد و از گناهان درميگذرد و آن چه ميكنيد ميداند.

وَ مَآ أَصَـَبَكُم مِّن مُّصِيبَةٍ فَبِمَا كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَن كَثِيرٍ;(شوري،30) و هر ]گونه[ مصيبتي به شما برسد به سبب دستاورد خود شماست و ]خدا[ از بسياري در ميگذرد.

وَ إِنَّ اللَّهَ لَعَفُوُّ غَفُورٌ;(مجادله،2) و خدا مسلّماً درگذرنده آمرزنده است و...

وَ لاَتَاْيْ ?‹َسُواْ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِنَّهُ لاَيَاْيْ ?‹َسُ مِن رَّوْحِ اللَّهِ إِلآالْقَوْمُ الْكَـَفِرُونَ(يوسف، 87); و از رحمت خدا مأيوس نشويد، كه تنها گروه كافران از رحمت خدا مأيوس ميشوند; البته گذشت خداوند متعال نبايد موجب غفلت انسان و ارتكاب گناه شود، چرا كه حساب روز قيامت دقيق است و همة اعمال محاسبه ميشود. (زلزال، 7و8)

برخي انسانها بر اثر عواملي همچون غفلت، دوستان ناباب، خودخواهي و اطاعت از هواي نفساني و... در طول زندگي دچار خطا و انحراف و گناه شوند و اين موجب شود تا نسبت به آينده و آخرت خود نگران باشند; ولي از آنجا كه خداوند ارحم الرَحمين; بخشندهترين بخشندگان است و رحمتش بر غضبش سبقت دارد; يا من سبقت رحمته غضبه و رحمتش همه چيز را در برگرفته است; و رحمتي وسعت كلّ شيء (اعراف، 156); به اين افراد نيز فرموده اگر به خود آمديد و متوجه گناه و غفلت و اشتباه خود شديد، نااميد نباشيد; بلكه توبه كنيد و به اين وسيله دل خود را از زنگار گناه شستشو داده، با انجام دادن اعمال صالح، گذشتة خود را جبران نماييد تا گرفتار غضب و عذاب الهي نشويد.

تأمل در خويشتن، تفكر درباره رفتار خود و آگاهي از نيروهاي دروني خويش باعث ميشود كه اين حالات به سوي مثبت سوق داده شود.

برخي از راهكارها كه در زمينه تسلط بر افكار و نااميدي مفيد است عبارتند از:

1. انديشه درباره مسايل خوب و سعادت آفرين، براي اين منظور هدفهايي را كه در نظر داريد بايد ارزشمند و عاقلانه باشد مطمئن باشيد اگر در ذهنتان به افكار مثبت و سازنده بپردازيد و افكار منفي، پريشان و نااميد كننده را از آن بيرون كنيد، ديگر احساساتي كه تلقين ناهماهنگي، بيماري، ضعف و شكست را ميكنند به سراغتان نخواهد آمد. حضرت عليميفرمايند: فكر كردن در كارهاي نيك، انسان را به سوي انجام آنها ميراند(ميزان الحكمة، ريشهري، حديث شماره 15880.)

2. تصويري كه از خود در ذهن داريد ارزشمند و الهي باشد.

3. ارزش خويشتن را بشناسيد و بدانيد براي چه منظوري زندگي ميكنيد. از ديدگاه انسان مكتبي، دنيا مزرعه آخرت است و هر عمل خوب و بدي عكسالعملي را در پي دارد. اين اعتقادو باور به قيامت، سبب ميشود فكر پوچي و فنأ در فرد راه نيابد و اميدوار به زندگي شود و از لحظه لحظه زندگي به بهترين وجه استفاده كند، چرا كه ميخواهد در آخرت، عكسالعمل اعمال خود را خوب ببيند.

4. ايمان و تقوا را در خودتان تقويت كنيد; چرا كه اميدواري و آرامش روح در سايه تقويت آن و رسيدن به درجه اولياي الهي، امكانپذير است. قرآنكريم در اين زمينه ميفرمايد: آگاه باشيد، كه بر دوستان خدا نه بيمي است و نه آنان اندوهگين ميشوند، هم آنان كه ايمان آورده و پرهيزگاري ورزيدهاند، در زندگي دنيا و آخرت مژده براي آنان است، وعدههاي خدا را تبديلي نيست، اين همان كاميابي بزرگي است (يونس، 62 ـ 64)

5. افسوس گذشته را نخوريد و براي آينده برنامهريزي كنيد.

6. با مطالعه، عبادت و ورزش، نشاط روحي پيدا كنيد.(ر.ك: عوامل موفقيت در تحصيل، مرتضي نظري، ص 111، انتشارات مدرسه / نشريه بشارت، ش 12، ص 12.)